شاعری به سپیدی شعر
در یک غروب پاییزی و به بهانۀ سالگرد تولد شاعر سپیدسرای خراسانی، مجید نظافت، جلسۀ هفتگی شعر آفتابگردان‌های مشهد وابسته به مؤسسه شهرستان ادب، به نکوداشت او اختصاص یافت. جمعی از شاعران و دوستان دهه شصت و هفتاد با حضورشان گرمایی صمیمی به انجمن داده بودند. حضور خانواد او و نسلی دیگر از کسانی که دانش آموخته سال‌های دور و اخیر این شاعر در عرصۀ مکتب شعر خراسان به شمار میروند، جمعی صمیمی را فراهم کرده بود.
شاعر از زبان شاعران
مدیریت جلسه با راضیه رجایی و محمدکاظم کاظمی بود و آنها ابتدا به خاطرهگویی و فعالیت ادبی مجید نظافت در خراسان یاد کردند.
فعالیت‌های ادبی مجید نظافت در خاطرات شاعران با بهزاد پورحاجیان آغاز شد. او گفت: سال‌های خوب دهۀ هفتاد و جلسات شعر حوزۀ هنری و این که مجید نظافت علاوه بر شعر، چقدر در حوزۀ نقد نیز دقیق و منظم بوده است در خاطر همه ما مانده است.
علی آزاد نفر بعد بود. او گفت: مجید نظافت استاد من بوده است و به عبارت دقیقتر من کوچکترین فرد هم از نظر سنی و شعری هستم که به نسل دهه هفتاد تعلق دارم و وام دار مجید نظافت هستم. از آن نسل سپیدسرا میتوان به محمدحسین جعفریان، محمد رمضانی فرخانی، هادی منوری، نادر پناهزاده و تعدادی دیگر اشاره کرد که از پی مجید نظافت آمدیم و در حلقه شعری حوزه هنری حضور داشتیم. آنجا مجید نظافت مکتب دار بود.
ادب قبل از ادبیات
آزاد با بیان خاطرهای از مهربانی مجید نظافت گفت: یکی دوسالی بیشتر نبود که شعر میسرودم و استاد چند شعر از من در روزنامه قدس چاپ کرد. چون در آن سن ذوق چاپ شدن شعر در مطبوعات داشتم برایم خیلی شیرین بود و این نشان از اهمیت دادن به شاعران جوان نزد ایشان داشت. آنچه من امتیازی ارزشمند برای استاد میدانم، بیحاشیه بودن اوست و اینکه هیچ گاه نخواستند از رانت در شعر استفاده کنند و نکردند. در این سالها ادب او همیشه قبل از ادبیات دیده شده است.
محسن تیموری از نقشی که مجید نظافت در پرورش نسل جوانِ آن سالها داشته است یاد کرد و گفت: تأکید همیشگی نظافت در آن زمان با ما جوانان این که مرکز و مبدأ پرورش خود را فراموش نکنیم و دچار مرکزنشینی نشویم.
شاعری و روزنامه‌نگاری
محمدکاظم کاظمی از سیر فعالیت‌های ادبی مجید نظافت روایت کرد، این که نظافت بر او و دیگرانی که بعداً به جلسات شعر مشهد پیوسته‌اند معلم است و تقدم دارد و از بنیان‌گذاران جلسۀ حوزۀ هنری مشهد بوده است.
او افزود: نظافت سپس مدتی مسئول جلسۀ شعر حوزۀ هنری مشهد بود و مدتی نیز مسئولیت حوزۀ هنری مشهد را برعهده داشت. از حوالی اواسط دهۀ هفتاد به طور مستمر به روزنامه‌نگاری پرداخت و تا زمان بازنشستگی در روزنامۀ قدس در خدمت شعر و شاعران کشور بود. از او چند مجموعه شعر منتشر شده است، از جمله «و آنگاه شعرهای متبسم را باد می‌برد» که دفتری از شعرهای دفاع مقدس اوست. هم‌چنین از او کتاب‌های «فصل آخر زمین»، «بوی سرخ سیب» و «فرشتگان معاصر» منتشر شده است. نظافت در جمع شاعران خراسان که غالباً شعر کلاسیک در آنها ریشه دارد، شاعری نوگرا است و در این مسیر در پرورش و حمایت از دیگر شاعران قالب سپید نیز سهم داشته است.
شعرخوانی و ادای دین به استاد
این جلسه با شعرخوانی جمعی از هم‌نسلان مجید نظافت و کسانی که از دهۀ هفتاد در جلسات شعر خراسان شرکت داشتند ادامه یافت، شاعرانی همچون علی آزاد که شعر سپیدی به عنوان ادای دین به استادش تقدیم کرد.
«تو کلمات ترانههای ممنوعه را
به عقد هم در میآوری
سایبانی به اندازه یک زمین تنیس
آینهدار مادون قرمز چشمان توست
و من عادت کردهام
حرارت آینه و گرمای نو را
آخه، دوشکا در صورتم خمیازه نمیکشد»
***
مرضیه موفق، آرزو نصیری و امان الله میزایی و ایمان مرصعی از جمله کسانی بودند که در این محفل شعر خوانی کردند.
در پایان جمعی شاعران انجمن آفتابگردان‌ها به صورت بداههای گروهی برای مجید نظافت شعرخوانی کردند.
استاد عزیز، ای «نظافت»
هم‌قافیه‌ای تو با ظرافت
چندی تو نموده‌ای در این شهر
بر مسند شعر ما خلافت
تا مقصد «گلبهار» چشمت
داریم چقدر ما مسافت؟
الحق که نداشت شعر سعدی
چون شعر سپید تو لطافت
استاد! اضافه وزنت انگار
لطمه زده بر اتوی صافت…
الگوی تمام شاعران است
بادا همه را چنین صرافت
***
جلسه با حضور اعضای خانواده و فرزندان استاد و به ویژه قدردانی از همسر گرامیاش راضیه سلیکی و شعرخوانی فرزند و نوه شاعر ادامه یافت و با عکس‌های یادگاری در خاطره‌ها ثبت شد.
گزارشی از نوید موسوی