تفاوتی در فروش اجناس ایرانی و خارجی وجود ندارد
در پی گزارش صبح امروز از وضعیت تولیدیها و فروشندگان پوشاک و حمایت از برندهای داخلی و درخواست این افراد مبنی پیگیری چرایی سختگیریهای مالیاتی اداره کل امور مالیات خراسان رضوی، صبح امروز به سراغ مقامات مسئول این اداره کل رفت و علت این موضوع را جویا شد.در این زمینه با محمد آرانیان معاون حسابرسی مالیات بر ارزش افزوده به گفتوگو نشستیم و سوالات تولیدکنندگان را مطرح کردیم که در ادامه می‌خوانید.
- چرا در دیگر کشورها مالیات بر سود حاصل از تجارت لحاظ میشود ولی در ایران این مالیات بر کالا که سرمایه اولیه است لحاظ میشود؟
– در تمامی کشورها مالیات از سه پایه مالیاتی درآمد، ثروت و مصرف اخذ میگردد.در کشور ما نیز قانون مالیاتهای مستقیم نحوه اخذ مالیات از پایههای درآمد و ثروت را مشخص نموده است. مالیات بر مصرف که به آن مالیات غیرمستقیم نیز اطلاق میشود نیز در کشور ما دارای سابقه طولانی و تاریخی میباشد.و در دورههای زمانی مختلف با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور مالیاتهایی بر مصرف برخی کالاها وضع میگردیده است.لیکن از سال 1387 با اجرایی شدن قانون مالیات بر ارزش افزوده که یک نظام مالیاتی پیشرفته بر پایه مصرف است ساختار مالیاتهای غیر مستقیم نظاممند و دارای یک قانون جامع گردید.این سیستم مالیاتی مورد تایید و تاکید سازمان تجارت جهانی بوده و هم اکنون در بیش از 170 کشور در حال اجرا است. از جمله مزایای نظام مالیات بر ارزش افزوده میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
الف) شفافسازی تدریجی مبادلات اقتصادی به دلیل ویژگی خود کنترلی این مالیات و قابلیت ردیابی معاملات در زنجیرههای واردات/صادرات/توزیع
ب)یک ابزار اعمال سیاستهای مالی با حداکثر میزان انعطافپذیری در شرایط مختلف اقتصادی
ج)تشویق صادرات و حمایت از سرمایهگذاری و تولید
د)اخذ مالیات بیشتر از آن دسته از افراد جامعه که کالا و خدمات لوکس و غیر ضروری بیشتری را مصرف مینمایند.
- مالیات بر ارزش افزوده چند مرتبه اخذ میگردد و آیا باعث بیشتر شدن ضرر ناشی از به فروش نرفتن کالا نمیشود؟
– مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات چند مرحلهای است، که در مراحل مختلف زنجیره واردات، تولید و توزیع بر اساس درصدی از ارزش کالاهای فروخته شده یا خدمات ارائه شده در هر مرحله اخذ میگردد، ولی مالیات پرداختی در هر مرحله از زنجیره واردات، تولید و توزیع به عنصر مرحله بعدی زنجیره انتقال مییابد، تا نهایتا توسط مصرف کننده نهایی پرداخت گردد. اگرچه این مالیات در مراحل مختلف اخذ میگردد لیکن به دلیل ویژگی اعتبار مالیاتی در این نظام مالیاتی، مصرف کننده نهایی صرف نظر از تعداد مراحل زنجیره اقتصادی قبل از خود، فقط یک بار و بر اساس قیمت نهایی عرضه کالا مالیات میپردازد . به عبارت دیگر مجموع مالیاتی که به حساب دولت واریز میگردد با حاصلضرب قیمت نهایی کالا در نرخ مالیات بر ارزش افزوده برابر است و مالیات مضاعفی پرداخت نمیشود.
- آیا مالیات بر اساس تعداد افراد شاغل در مجموعه حساب میگردد؟ استخدام نیروی کار بیشتر بار مالیاتی را افزایش می‌دهد؟
– مالیات بر درآمد فعالان اقتصادی با توجه به میزان سود آن‌ها و مالیات بر ارزش افزوده آن‌ها با توجه به میزان فروش کالا و ارائه خدمات که ممکن است به استناد دفاتر و اسناد مودی و یا از طریق علیالراس توسط اداره امور مالیاتی تعیین شود، محاسبه میگردد و تعداد شاغلین در آن واحد اقتصادی تاثیری در محاسبه مالیات متعلقه ندارد.
- آیا تفاوتی در مالیات بین واردکننده و فروشنده کالای خارجی و تولیدکننده و فروشنده کالای داخلی وجود دارد؟
– در قوانین مالیات بر ارزش افزوده تفاوتی بین مالیات فروش کالای ایرانی و خارجی وجود ندارد.لیکن قاعدتا در صورت ارائه دفاتر و اسناد و مدارک مثبته، واردکنندگان و فروشنگان کالای خارجی مالیات بر درآمد خود را مبنای سود بازرگانی و تولیدکنندگان داخلی (در صورتی که مشمول معافیت واحدهای تولیدی و صنعتی موضوع مواد 132 و 138 و …) نباشد بر مبنای سود تولید می‌پردازند. در غیر این صورت در موارد عدم ارائه دفاتر و اسناد و مدارک مثبته بر مبنای تشخیص علی الراس با تعیین ضرایب مالیاتی مربوط به فعالیت هر گروه از فعالان اقتصادی (واردکننده، عمده فروش، تولیدکننده، خرده فروش )محاسبه خواهد شد.
- اداره کل امور مالیات چه طرحی برای کمک به تولیدکننده وترغیب برندسازی کالاهای داخلی در نظر گرفته است؟
– به استناد قسمت خ بند 2 ماده 132 قانون مالیاتهای مستقیم، شرکتهای خارجی که با استفاده از ظرفیت واحدهای تولیدی داخلی در ایران نسبت به تولید محصولات با نشان معتبر اقدام کنند در صورتی که حداقل20 درصد از محصولات تولیدی را صادر نمایند از تاریخ انعقاد قرارداد همکاری با واحد تولید ایرانی در دوره محاسبه مالیات با نرخ صفر واحد تولیدی مذکور مشمول حکم این ماده بوده و در صورت اتمام دوره مذکور، از پنجاه درصد تخفیف در نرخ مالیاتی نسبت به درآمد ابرازی حاصل از فروش محصولات تولیدی در مدت مذکور در این ماده برخوردار میباشند.
با این وجود همانگونه که در سوال قبل گفته شد، قوانین مالیاتی موجود تفاوتی بین فروش و مصرف کالای ایرانی و غیر ایرانی قائل نشده است. در صورتی که قانون گذار در این خصوص مصوباتی داشته باشد و ابلاغ گردد سازمان امور مالیاتی مجری آن خواهد بود.
گفتگویی از رضا شجاع