آیا عنوان “چهار دیواری اختیاری” صحیح است؟

هرکس می‌تواند در منزل خود، خصوصا آپارتمان‌های دیوار به دیوار امروزی بر مبنای استدلال چهاردیواری اختیاری، هر نوع اقدامی انجام دهد ؟ قانون چنین مجوزی به افراد می‌دهد؟

رعایت حقوق شهروندی از جمله مسائلی است که باید به افراد آموزش داده شود تا به صورت یک فرهنگ نهادینه شود تا از نزاع‌های آپارتمان نشینی بکاهد هم چنین با توجه به اینکه موج عظیمی از مهاجرت ها از روستا به شهرها صورت می‌گیرد باعث می شود که فرهنگ های متناقضی در شهر ایجاد که در نهایت باعث سردادن شعار هایی مثل”چهار دیواری اختیاری است” می‌شود .

براساس اصل 40 قانون اساسی هیچ‌کس نمی‌تواند اعمال حق خویش را وسیله اضرار به غیر و یا تجاوز به منافع عمومی قرار دهد. در واقع به بیان دیگر باید متوجه این موضوع بود که آزادی و حقوق همه ما محدود به آزادی و حفظ حقوق دیگران است . یعنی آزادی هیچگاه مطلق نیست . ما تا جایی آزادیم که اعمال و رفتار ما به دیگران و یا منافع عمومی آسیب وارد نکند .

در قانون مدنی نیز در باب رعایت حقوق همسایگان ، موادی به این موضوع اشاره شده است : ماده 130 بیان میدارد کسی حق ندارد از خانه خود به فضای خانه همسایه بدون اذن او خروجی بدهد و اگر بدون اذن خروجی بدهد ملزم به رفع آن خواهد بود . (مانند : بالکن ، پنجره ) و یا ماده 132 که عنوان کرده است : کسی نمی تواند در ملک خود تصرفی کند که مستلزم تضرر همسایه شود ، مگر تصرفی که به قدر متعارف و برای رفع حـاجت یا رفع ضرر از خود باشد نه اضرار به دیگری ، هرکس باید حق خود را به شیوه متعارف اجرا کند و تجاوز از رفتار انسانی متعارف و معقول تقصیر محسوب می شود و ضمان آور است .

در خصوص ماده اخیر میزان متعارف را جامعه تعیین می کند و ملاک آن نظر عرف مردم خواهد بود . ایجاد صداهای ناهنجار و بلند ، به ویژه در هنگام خواب و دود و بوی نامطبوع و لرزش در زمره کارهای نامتعارف است . پس برای مثال نواختن ارگ در یک آپارتمان چند ده واحدی و ایجاد آلودگی صوتی یکی از مصادیق تضرر به حقوق همسایگان و از نظر قانونی ممنوع است . همچنین است اگر کسی در منزل خود انواع خاصی از گیاهان و حیوانات را نگه داری نماید که باعث بروز صدا ، بوی نامطبوع یا ورود حشرات موذی به ساختمان باشد نیز مصداق دیگری از اضرار به غیر است . پر واضح است که ایجاد بوی ناشی از طبخ غذا و صدای ناشی از رفت و آمد با ماشین و مواردی از این دست ، قاعدتا از محدودیت های طبیعی و متعارف زندگی شهرنشینی خواهد بود و مانعی ندارد .

در بعضی از ساختمان ها مدیران ، برای حفظ نظافت ساختمان مقرراتی را وضع کرده اند به طور مثال گذاشتن کفش جلوی درب و قراردادن هر نوع وسیله زینتی را در راه پله ها ممنوع اعلام کرده اند . افرد می بایست بر اساس ماده 14 آیین نامه اجرایی قانون تملک آپارتمان ها به چنین مقرراتی پایبند بوده و همکاری لازم را در این خصوص بنمایند .

در نهایت تجاوز از حکم ماده و همچنین تجاوز به حقوق دیگران نه تنها موجب مسولیت مدنی است بلکه به دادگاه اختیار می دهد که مالک را از تصرف باز دارد و منبع ضرر را از بین ببرد . پس با این وجود باید گفت که چاردیواری اختیاری این روزها چندان هم اختیاری نیست . آزادی همه ما محدود به آزادی همشهریانمان است . با توجه به محدودیت‌های زندگی آپارتمان نشینی نخست باید رعایت حقوق دیگران مهم شمرده شود و بکوشیم اعمال حقوق خود را وسیله آسیب رساندن به دیگران نکنیم .

موسسه حقوقی و داوری ندای عدالت فردا