«نه به پرستار غیر دانشگاهی»
این روزها زمزمه‌هایی در رابطه با کمبود نیروی پرستاری شنیده می شود و این موضوع به عنوان مبنایی برای ارائه طرح‌هایی در زمینه تغییر در روند پذیرش دانشجوی پرستاری مورد استفاده قرار گرفته است. مدتی پیش وزارت بهداشت به بهانه کمبود پرستار، بیمارستان‌ها را متولی آموزش دوره کارشناسی پرستاری معرفی کرد و قرار شد پذیرش دانشجوی پرستاری نه از طریق کنکور سراسری، بلکه از طریق آزمون داخلی صورت پذیرد، همچنین ظرفیت پذیرش نیز بر اساس اعلام بیمارستان‌ها و دانشگاه مربوطه انجام شود. همین موضوع بهانه‌ای شد تا درباره پذیرش پرستار غیردانشگاهی با جمعی از مسئولین سازمان نظام پرستاری مشهد به گفت‌وگو بنشینیم.
نائب رئیس شورای عالی نظام پرستاری کشور با اشاره به طرح آموزش پرستار در بیمارستان، گفت: رویه جدید آموزش پرستاران دو آئین‌نامه و یک ابلاغیه دارد؛ نخستین آئین‌نامه مربوط به آبان‌ماه سال 94، دومین آئین‌نامه در دی‌ماه سال 94 بوده که با نظر نهادهای دولتی و غیر دولتی پرستاری تنظیم شد و یک ابلاغیه در اردیبهشت 96 از طرف وزارت بهداشت برای اجرای آئین‌نامه دی‌ماه صادر شد.
بیمارستان‌ها متولی آموزش دوره کارشناسی
سیدرضا مظلوم با اشاره به اعتراض جامعه پرستاری به آئین‌نامه اول، خاطرنشان کرد: وزارت بهداشت به بهانه کمبود پرستار، بیمارستان‌ها را متولی آموزش دوره کارشناسی پرستاری معرفی کرد و قرارشد پذیرش دانشجوی پرستاری نه از طریق کنکور سراسری، بلکه از طریق آزمون داخلی صورت پذیرد، همچنین ظرفیت پذیرش نیز بر اساس اعلام بیمارستان‌ها و دانشگاه مربوطه انجام شود.
رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری مشهد با اشاره به برخی مشکلات موجود در طرح پرستار بیمارستانی، عنوان کرد: وزارت بهداشت در مورد آینده دانشجویانی که بر اساس آئین‌نامه نخست وارد عرصه پرستاری شدند روشن گری نکرده بود که آیا بیمارستان‌ها نسبت به آنها تعهد استخدام دارند و یا پس از فارغ‌التحصیلی رها می‌شوند.
وی ّبیان کرد: برخی اشکالات وارد شده به آئین‌نامه نخست منجر به آئین نامه دی ماه 94 شد که تغییراتی در آن پدید آمد از جمله اینکه متولی آموزش پرستاری دانشکده‌ها معرفی شده و بیمارستان‌ها به عنوان همکار عنوان شدند، همچنین پذیرش بر اساس نیاز سنجی معتبر از طریق کنکور سراسری صورت می‌گیرد.
معرفی 3 بیمارستان توسط دانشگاه برای تربیت پرستار
مظلوم بیان کرد: آئین نامه دوم در دی‌ماه 94 همه انتظارات جامعه پرستاری را برطرف نکرد؛ اما به عنوان کفی از مطالبات جامعه پرستاری قرار گرفت و مقرر شد طبق آن پذیرش صورت گیرد؛ حدود یک سال و نیم این آئین‌نامه مسکوت باقی ماند تا اردیبهشت‌ماه 96 که ابلاغیه برای اجرای آئین نامه دوم صادر شد در حالی که آن موارد در آئین نامه اول مطرح شده بود؛ زیرا بنا بر متن ابلاغیه آمده است هر دانشگاه می‌تواند سه بیمارستان را برای تربیت پرستار آماده کند.
وی با بیان اینکه ابلاغیه 23 اردیبهشت‌ماه صادر شده است، تصریح کرد: اولین اقدام در راستای عملیاتی شدن این ابلاغیه تشکیل کارگروه مدیریت تفاهم نامه بود؛ با وجود این در هیچ دانشگاهی این کارگروه تشکیل نشد و دانشگاه‌ها و بیمارستان‌هایی اعلام ظرفیت کرده‌اند که اصلا آمادگی پذیرش دانشجو را ندارند.
این طرح میانگین سطح علمی را پایین می‌آورد
سیده فاطمه بحرینی با انتقاد از طرح تربیت پرستار بیمارستانی و ابلاغیه اخیر وزارت بهداشت ضمن بیان این مطلب گفت: اجرای چنین طرح‌های ناپخته سلامت جامعه و جان مردم را به خطر خواهد انداخت. بکار گیری نیروی ارزان قیمت و مطیع و با سطح سواد پایین یکی از اهداف اصلی این طرح است. در سیستمی که سطح علمی بالا باشد رهبران تیم (پزشکان )از دانش و توانمندی سایر افراد تیم متضرر شده و احساس خطر می‌کنند. در واقع و به زبان ساده باید گفت که پزشک بی سواد تمایل به همکاری با پرستار بی سواد دارد اگر در این زمینه کمی تحقیق و تفحص بیشتری کنیم این مسئله براحتی قابل درک است.
دبیر هیئت مدیره نظام پرستاری مشهد ادامه داد: پرستاری تنها حرفه‌ای است که دیدگاه بیمار محور داشته و بهای بیشتری به سطوح مختلف پیشگیری می دهد.اما متاسفانه سیستم وزارت بهداشت و سیاست‌های آن در حال حاضر بهای بیشتری به درمان می‌دهد. سیستم پزشک سالار وزارت بهداشت در سالیان گذشته با شکست طرح تحول این موضوع را به خوبی ثابت کرد که ارزشی برای سلامتی بیماران و مردم قائل نیست و نگاهی تجاری به جان و سلامتی افراد دارد. اجرای این طرح گام دیگری به سمت بازی با جان و مال مردم عزیز میهن اسلامی‌مان است.
روابط عمومی هیت مدیره نظام پرستاری مشهد در این رابطه گفت: در شرایطی که نقش مهم و کلیدی پرستار در نظام سلامت، همواره مورد تاکید همه مسئولین و صاحبنظران آگاه کشور قرار گرفته است، برنامه ها و اقداماتی که هر از چندگاهی ارکان پرستاری کشور از جمله حوزه آموزش آن را با تهدید مواجه می‌کند، قابل تأمل است.
اولویت باید با حل مشکلات جامعه پرستاری باشد
سیدجواد توکلی افزود: هرگونه مشکلی در آموزش پرستاری مستقیما به کاهش کیفیت خدمات پرستاری و تهدید سلامت مردم منجر می‌شود. در حال حاضر دانشکده‌های پرستاری از کمبود شدید عضو هیات علمی و فضای فیزیکی و تجهیزات آموزشی رنج می برند و در تامین نیازهای ضروری برای آموزش دانشجویان فعلی خود نیز با مشکلات جدی مواجه هستند. بنابراین طبیعی است که امکان هیچگونه افزایش ظرفیتی را ندارند.
وی بیان کرد: خبر اعلام افزایش ظرفیت ناگهانی و چند هزارنفری دانشجوی پرستاری آن هم در قالب بیمارستانی، موجب تعجب، نگرانی و اعتراض به جای جامعه بزرگ پرستاری که هدفی جز ارائه خدمات کیفی در مراقبت از مردم عزیز کشور ندارند، شده است.
وی خاطرنشان کرد: در شرایط کنونی هرگونه افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پرستاری در هر قالبی بخاطر مخاطرات شدید آن قابل قبول نیست و لازم است متوقف گردد و بجای بهتر است به رفع کمبودهای نظام آموزش پرستاری، ارتقای جایگاه و منزلت پرستاری، اصلاح نظام پراخت و رفع نابرابری‌ها، ایجاد جاذبه های شغلی، رفع موانع استخدامی پرستاران و توسعه جایگاه پرستاری در نقش‌های پیشگیری و درمانی در سطح جامعه بپردازیم.
گزارشی از نیلوفر اقبال