خانواده معلولین در خطر فروپاشی
با باز شدن درب کلاس نگاهِ مهربانشان به سمت من چرخید، با لبخندهایی زیبا و با لحنی شیرین سلام کردند. امیرعلی سرش را روی میز گذاشت و به نوشتن مشق‌هایش ادامه داد. معلم از او خواست که از روی نوشته‌اش بخواند. امیر علی با خجالت گفت آآآش. انگشتانش به سختی مداد را در دست گرفته بود اما تشنه یادگیری و نیازمند توجه بود. اینجا تنها مرکز آموزش و توانبخشی معلولین ذهنی زیر 14 سال در شهرستان کاشمر، خلیل آباد و بخش کوهسرخ است. در این مرکز نزدیک به 25 معلول در سه کلاس حضور دارند. سه مربی و دو کمک مربی به همراه دو نیروی خدماتی در اینجا مشغول به کار هستند. کلاس کمک آموزشی نقاشی و یک زیر زمین برای کاردرمانی نیز تعبیه شده است. به علت کمبود بودجه کاردمان تنها هفته ای یک جلسه به مرکز سرکشی می‌کنند و امکانات مرکز به گفته مسئولین در درجه دوم قرار دارد.
ساعتی برای تنفس
در ادامه برای تهیه گزارش و شنیدن مشکلات خانواده ها به جمع آنان رفتم. پدر و مادرها با ابراز نگرانی از وضعیت فرزندانشان روحیه نامناسب خود و فرزندانشان را مهمترین معضل دانسته و افزودند: برای نگهداری از این فرشته‌های پاک سختی‌ها بی پایان است. هزینه‌های بالای درمان، شرایط سخت معیشت نبود امکانات و عدم توجه به معلولین و به ویژه خانواده‌هایشان باعث بروز نا امیدی در آنان و همچنین جدایی های عاطفی یا طلاق شده است.
مادر سحر از سختی شرایط زندگی و نبود وقت برای رسیدگی به کارهای روزمره خود میگوید. سحر مبتلا به بیماری سی پی است. مادرش ادامه می‌دهد: که شهرستان نیازمند یک مرکز نگهداری با کادر حرفه‌ای به صورت پاره وقت است، تا فقط برای ساعتی دیگر اعضای خانواده بتوانند به کارهای روزمره و شخصی خود رسیدگی کنند.
در ادامه پدر ریحانه که فرزندش از سن سه سالگی به تدریج دچار تحلیل سیستم رشد فکری و حرکتی شده است میگوید: اکثر فرزاندان ما نیاز به کاردرمانی دارند. بنابراین شهرستان به کاردرمان‌های حرفه‌ای نیاز دارد که در حال حاضر فقط چند نفر به صورت خصوصی با هزینه‌های بالا مشغول به فعالیت هستند.
در تکمیل این موضوع یکی از افراد حاضر در جلسه اظهار کرد: که مرکز بهداشت یک کاردرمان که دواران سربازی خود را می‌گذراند استخدام نموده اما در آنجا نیز هر جلسه بیست هزار تومان پرداخت میکنیم. با توجه به شرایط خاص این بیماران نوع درمان در زمینه‌های دندانپزشکی، چشم پزشکی و… متفاوت بوده و نیازمند افراد متخصص و آشنا در برخورد با این بیماران در منطقه هستیم.
پدر محمد و ایمان که هر دو دچار معلولیت ذهنی و حرکتی هستند عنوان کرد: سال‌ها پیش هزینه‌های پزشکی و درمان با ارائه دفترچه مخصوص کودکان رایگان بود اما حالا باید فاکتور هزینه‌های خود را به اداره بهزیستی تحویل دهیم و منتظر جواب باشیم که تا به حال هیچ جوابی دریافت نکرده‌ایم. در همین راستا خانواده‌های حاضر گفته فوق را تایید کرده و گفتند: در مواردی نیز حتی فاکتورها مفقود شده است.
وی ادامه داد: یکی از فرزندان من مبتلا به سندروم‌دان و 16 سال سن دارد و از 14 سالگی به علت نبود مرکزی جهت آموزش و فعالیت برای پسران بالای 15 سال خانه نشین شده است. کاشمر تنها دارای یک مرکز آموزش برای معلولین دختر بالای 15 سال است در صورتی که پسران نیز نیازمند آموزش و کسب درآمد و حضور در جامعه هستند.
خانواده‌ها در پایان با عنوان این موضوع که در حال پیگیری ثبت یک خیریه با هدف کمک به خانواده‌های نیازمند که دارای فرزند معلول هستند و رسیدگی به خواسته‌های معلولین و خانواده‌ها اعم از ساخت مرکز مجهز نگهداری معلولین به صورت پاره وقت. آموزشگاه برای معلولین پسر بالای 15 سال، پارک معلولین، مرکز مشاوره رایگان برای خانواده‌ها و….هستند از مسئولین مربوطه خواستند در این راستا همکاری لازم را داشته باشند.
پیشگیری به جای درمان
علی‌رضا حقجو، رئیس بهزیستی کاشمر درباره حوزه معاونت توانبخشی بهزیستی عنوان کرد: این حوزه در هزینه‌های درمان و پزشکی، شهریه کامل در دانشگاه‌های غیر دولتی، آموزش و اشتغال و… معلولین فعالیت داشته و همچنین در حوزه معاونت پیشگیری در بخش پیشگیری از معلولیت‌ها، آموزش‌های پیش از ازدواج و غربالگری 2000 زوج انجام شده و کسانی که دارای ریسک بالایی بودند به مراکز مشاوره فرستاده شدند و تمام هزینه های آن پرداخت شد.
در پایان امید است مسئولین به خواسته های این خانواده‌ها و مشکلاتشان توجه بیشتری نشان داده و پیگیری های لازم را در جهت بهبود وضع موجود انجام دهند.
گزارشی از ملیحه فلاح هاشمیان