احیای یادگاری‌های خیابان ارگ
کلیسای ده دی(مسروپ مقدس) که یکی از آثار ثبت ملی شده در شهر مشهد محسوب می‌شود مرمت و بازسازی خواهد شد. با مشارکت ارامنه مشهد 120میلیون تومان اعتبار به منظور مرمت و بازسازی کلیسای ده دی مشهد در نظر گرفته شده و مصوب شده است تا کلیسای مسروپ مقدس بازسازی و مرمت شود. این کلیسا هفت سال است که در فهرست ملی کشورمان به ثبت رسیده اما تاکنون در حوزه مرمت این بنای تاریخی فعالیتی صورت نگرفته است. مرمت بام و محوطه داخلی کلیسا، مرمت جداره‌های مشرف به میدان، کف‌سازی، استحکام بخشی بنا از جمله مواردی است که تا پایان شهریور ماه انجام خواهد شد.
این خبری بود که صبح دیروز از طریق روابط عمومی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی منتشر شد. به همین بهانه گفت‌وگویی داشتیم با وفا ثابتی مدیر پایگاه میراث فرهنگی بافت تاریخی ثامن مشهد و او در این باره گفت: مکان مورد نظر کلیسا حضرت مریم مقدس است اما با عنوان کلیسای دهم دی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. کلیسا فضایی مذهبی است و با این حال بنایی فرهنگی به شمار می‌آید. تصمیم ما مبنی بر مرمت این بنای تاریخی در راستای مشهد 2017 است. یکی از پروژه‌ها و برنامه‌هایی که در قالب این طرح داریم آمادگی خیابان ارگ است و در رابطه با ساماندهی این خیابان آثار بارزشی که در این محدوده وجود دارد شناسایی و برای پاکیزه سازی آنها برنامه‌ریزی شده است.
یادگاری‌های خیابان ارگ زنده می‌شود
ثابتی تأکید کرد: با هماهنگی‌هایی که با میراث فرهنگی و جامعه ارامنه شده است و همچنین با مشارکت ارامنه، مرمت این اثر در دستور کار قرار گرفته است تا مکانی برای بازدید گردشگران باشد و بشود از آن استفاده‌ای بهینه کرد. مدیریت کلان این جریان دست استانداری است و دستگاه‌های دیگر هم بر اساس تصمیم استانداری برای این کار مأمور شده‌اند و تکالیفی برای آنها در نظر گرفته شده است. اداره کل و راه و شهرداری در این راستا برای تهیه طرح ساماندهی خیابان ارگ با رویکرد پیاده‌مداری قرار داد بسته است و کارش در دست اقدام است. میراث فرهنگی هم نسبت به مرمت و بازسازی بناهایی که ثبت ملی شده است در محور این خیابان وارد شده که اقدام ما در همان راستا است.
وی افزود: شرکت عمران و بهسازی شهری ایران هم اعتباری برای تملک بناهای تاریخی در نظر گرفته است. البته برای مرمت این بنا بودجه‌ای در نظر گرفته نشده است. بودجه‌ای که در حال حاضر تخصیص یافته از سوی پایگاه میراث فرهنگی باقت تاریخی مشهد است که بودجه‌ای ملی به شمار می‌رود. فعلا برای سال مالی 95 که در آن قرار داریم 120 میلویون تومان در نظر گرفته‌ایم و اگر تا پایان سال مالی تمام نشود و نیاز به بودجه بیشتری داشته باشد برای آن بودجه بیشتری در نظر خواهیم گرفت.
او ادامه داد: برنامه مرمت حداقل سه ماه نیاز دارد و تا پایان شهریور طول می‌کشد و افتتاح آن احتمالا به اوایل پاییز خواهد رسید. خوشبختانه تا کنون برای مصوب کردن برنامه‌ها و تعیین بودجه هیچ مشکلی در استان نداشتیم و نداریم و همکاری‌ها خوب بوده است. برنامه را اعلام کردیم و از آن به خوبی اسقتبال شد. بدیه است بنا پس از ترمیم قطعا عملکرد اصلی خود را حفظ خواهد کرد، اما باید برنامه‌های آن را از خود ارامنه پی‌گیری کرد.
ارامنه دیدگاه تبلیغی ندارند!
در ادامه گفت‌وگویی داشتیم با آلفرد و او در این باره گفت: ما همین الان هم مراسم کلیسایی خودمان را داریم و در حال حاضر تمام ارامنه که برای زیارت اما رضا(ع) به مشهد می‌آیند، از این بنا بازدید دارند. مرمت این بنا با این هدف بود که ارامنه بتوانند به این بنا رفت و آمد کنند چون خیلی مهم است که در مشهد کلیسای ارامنه داشتیم و داریم. باید تأکید کنم ما در مشهد کلیسا داشتیم و آن 70 سال پیش ساخته شده است و دایر بوده است. از آن زمان تا کنون این بنا تعطیل نشده و فقط مراسم آن کمتر برگزار می‌شود. الان هم برای حفظ جاذبه‌های گردشگری از گروه‌هایی می‌خواهیم تا نامه بیاورند و بتوانند از این بنا دیدن کنند. امیدواریم بعد از مرمت و بازسازی بتوانیم در خدمت علاقه‌مندان به تماشای این بنا باشیم. البته باید تأکید کنم ارامنه دیدگاه تبلیغاتی ندارند و تبلیغ دینی نمی‌کنند و نمی‌خواهند که کسی را به دین خود متمایل کنند اما از نظر فرهنگی خیلی از دانشجویان هستند که پژوهش‌هایی دارند و به این منظور به سراغ ما می‌آیند و ما همیشه پاسخگوی آنها هستیم.
درباره بنای کلیسا
گفتنی است کلیسای مسروپ مقدس یا همان کلیسای ده دی تنها کلیسای ارامنه مشهد در خیابان ارگ (امام خمینی امروز) در حوالی میدان سوم اسفند (ده دی امروز) واقع است و گنبد سفید و سنگی آن با صلیبی در نوک آن قابل دیدن است.کلیسای ده دی مشهد با توجه به ارزش‌های معماری و تاریخی 25 مردادماه سال 84 از سوی اداره میراث فرهنگی در فهرست آثار تاریخی و فرهنگی کشور به ثبت رسیده است.
این کلیسا در سال 1941 میلادی در مشهد بنا شده است. قدمت این بنا به دوران پهلوی اول می‌رسد و پلان ساختمان کلیسا فرمی تقریبا ذوزنقه‌ای شکل دارد. این ساختمان دارای دو گنبد مخروطی شکل است که در راس هر دوی این مخروط‌ها صلیب قرار گرفته است و از ویژگی‌های بارز و منحصر به فرد این ساختمان به شمار می‌رود. گنبد بزرگتر در وسط ساختمان قرار دارد و صلیب نصب شده در بالای آن از جنس آهن است؛ در حاشیه زیر گنبد ردیفی از کاشی‌های سفید رنگ قرار دارد که منقش به گلی سبزرنگ است.
گنبدی مخروطی شکل نیز در بالای فضای ورودی کلیسا قرار دارد که لایه بیرونی آن همانند سقف شیروانی است. همچنین کتیبه‌ای سنگی در بالای درب ورودی به سالن کلیسا نصب شده که متن آن به زبان ارمنی است و در زیر آن تاریخ تاسیس کلیسا ثبت شده است.
گزارشی از نوید موسوی