مردم را باور کنیم، مشکلات حل‌شدنی است
همایش «شهر مردم» با حضور نمایندگان منتخب مردم مشهد، نیشابور و درگز در دوره پنجم شورای اسلامی شهر و روستا و همچنین احمد نوروزی و غلامحسین کرباسچی، شهرداران اسبق مشهد و تهران به مناسبت روز شهرداری و دهیاری در سالن همایش های هتل پردیسان مشهد برگزار شد.
مجید لکزیان دبیر این همایش، هدف از برگزاری آن را بررسی چالش های کیفی در حوزه شهر پایدار و درآمد پایدار در مدیریت شهر و همچنین ضرورت ارتباط مردم با شورا عنوان کرد.
در بخش اول نشست، پنج عضو از شورای شهر مشهد، نیشابور و درگز به بیان دیدگاه‌هایشان در حوزه‌های تخصصی خود ازجمله نقش جوانان در شورا، برنامه ریزی و بودجه در شورا، ارتباط بخش خصوصی با شورا و همچنین شهرسازی تخصصی پرداختند.
در این جلسه احمد نوروزی منتخب شورای شهر پنجم مشهد بیان کرد: اگر می‌خواهیم شهر و کشور خودمان را آباد کنیم باید از خودمان شروع کنیم.
شهردار اسبق مشهد گفت: شهردار و شورای شهر آینده اگر مردم را باور داشت و برآیند نظر مردم را پذیرفت، مسائل و مشکلات ما حل می‌شود.
عضو منتخب شورای شهر پنجم مشهد ادامه داد: ما معمولا برای دیگران نسخه خوب می‌نویسیم و وقتی پشت تریبون‌ها قرار می‌گیریم از مشارکت و نظرات مردم سخن می‌گوییم اما وقتی در جایگاه تصمیم‌گیری قرار می‌گیریم، روحیه خودبزرگ‌بینی و انحصارطلبی در ما موج می‌زند.
وی افزود: بحث شورای شهر در استفاده از توانایی‌های مردم است که چقدر از این قدرت و توانایی مردم استفاده می‌کنیم؛ مردم دارای توانایی‌های فوق‌العاده‌ای هستند و این مسئله ماست که چگونه از این توانایی‌ها استفاده کنیم.
منتخب شورای شهر پنجم مشهد ادامه داد: نیروی عظیم مردمی در زمان انقلاب و جنگ تحمیلی با کمترین امکانات و تنها با تکیه بر باورهای خود به دستاوردهای بزرگی رسید اما وقتی بحث مسائل اقتصادی می‌شود می‌گوییم که مردم مسائل مختلفی که در این حوزه وجود دارد را نمی‌فهمند.
شهردار اسبق مشهد گفت: مشکل ما این است که وقتی در جایی منصوب و یا توسط مردم انتخاب می‌شویم تصور می‌کنیم همه چیز را می‌دانیم؛ فردی مسائل ابتدایی شهری را نمی‌داند اما وقتی شهردار می‌شود فکر می‌کند دیگر نیازی ندارد تا با مردم، صاحبان خرد و تجربه مشورت کند و این مشکل ماست که نمی‌توانیم از این خرد جمعی در مقام عمل استفاده کنیم.
نوروزی افزود: باید مردم را باور داشته باشیم؛ شهردار و شورای شهر آینده اگر مردم را باور داشت و برآیند نظر مردم، که بر اساس نظریات جامعه شناسی بهترین نظر است را پذیرفت، مسائل و مشکلات ما حل می‌شود.
وی با بیان اینکه مشکل ما این است که تعامل و کار کردن با مردم را بلد نیستیم گفت: به دلیل آن که بیشتر دوست داریم با افراد بله قربان گو کار کنیم، اگر کسی از ما انتقاد کند قدرت تحمل انتقاد را نداریم و زود برآشفته می‌شویم.
نوروزی ادامه داد: باید قدرت تحمل و انتقاد پذیری خودمان را بالا ببریم تا بتوانیم حرف‌های مردم که گاهی تند نیز هست را بشنویم نه این که فقط برای سخنرانی به سراغ مردم برویم.
وی با بیان اینکه تنها ویژگی ما همین پشتوانه رای بالا مردم است گفت: ما اگر بتوانیم با همکاری مردم توسعه و عمران پایدار و همه جانبه شهر را تسریع کنیم، در کاری که به ما محول شده است موفق هستیم.
وی افزود: در شورای شهر جدید، در نقطه آغاز باید گفت که ترکیب بسیار خوبی از نیروهای با تجربه و تحصیلات مناسب از اقشار و تشکل‌های صنفی مختلف در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند که این ترکیب نتیجه یک خرد جمعی و حرکتی بود که در جمع اصلاح طلبان شکل گرفت و این پیروزی اتفاق افتاد.
شهردار اسبق مشهد گفت: تجمع مردم در زمان مسئولیت اینجانب در شهرداری نه به عنوان یک تهدید بلکه به عنوان یک پتانسیل مثبت ارزیابی می‌شد و به جای فرار از مردم در وسط آنها قرار می‌گرفتیم که با همین رویکرد و با سازماندهی مردم و تشکیل هیئت امنا از خود مردم در محلات مشهد توانستیم ده‌ها پروژه را در زمان شورای شهر اول مشهد به سرانجام برسانیم.
بوی بهبود می‌آید
مجتبی بهاروند، منتخب مردم مشهد در شورای پنجم با بیان اینکه اقتصاد کشور به خاطر سیاست دولت نهم ودهم دچار رکود و انزوا شد گفت: با روی کار آمدن دولت یازدهم و به سرانجام رسیدن برجام و بسته شدن قرارداد توتال بهبود شرایط احساس می شود.
عضو اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه در چنان وضعیتی هیچ تضمینی برای بازگشت پول نفت و یا بیمه شرکتهای بین المللی وجود نداشت و برجام همه این‌ها را بهبود بخشید، تصریح کرد: کشورهای پیشرفته دنیا تمام توسعه خود را متاثر از حضور گسترده مردم در بخش‌های مختلف هستند.
منتخب شورای پنجم افزود: حضور مردم در انتخابات بیانگر جامعه بیدار و زنده است. استان خراسان و شهر مشهد پتانسیل فراوانی در حوزه گردشگری دارد وسالانه سی میلیون زائر مشهد را برای سفر انتخاب می کنند و این می‌تواند فرصت‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری بخش خصوص در حوزه گردشگری باشد. توریسم سلامت با توجه به همسایگی با کشورهای عربی می‌تواند رونق خوبی دراین حوزه به وجود آورد و لازم است تصدی‌گری بخش خصوصی بیشتر شود.
وی با بیان اینکه بخش خصوصی نماینده مردم است افزود: هرچه نقش مردم پررنگ تر باشد، توسعه سیاسی و اقتصادی با ثبات بیشتر خواهد بود.
بهاروند ادامه داد: باید ثبات و هماهنگی بیشتری در زمینه مدیریت شهری بوجود بیاید تا از ظرفیت‌های ارزشمندی که در هر شهر وجود دارد به بهترین شکل استفاده شود.
عضو منتخب شورای شهر مشهد با اشاره به اینکه توجه به بخش خصوصی یکی از ظرفیت‌های توسعه شهری است گفت : افزایش ماندگاری گردشگر در شهرها و توجه به صنعت گردشگری سلامت از دیگر ظرفیت‌های درآمدزا برای هر شهر به خصوص شهر زائر پذیر مشهد است.
بهاروند خاطر نشان کرد: فعالیت‌های انجام شده در برنامه‌های مشهد 2017 چنانکه باید انجام نشده است. در این شهر به نصب چند المان در این خصوص اکتفا شد و اگر همین برنامه در یکی از شهرهای عربی برگزار می شد میلیاردها دلار در قبال آن کسب درآمد می کردند.
به شهرسازی مشارکتی نیاز داریم
محمدهادی مهدی نیا، دیگر منتخب مردم مشهد در شورای اسلامی بیان کرد: تاریخچه شهرسازی نوین و اولین الگوی شهرسازی در نیمه دوم قرن 19 میلادی در شهر پاریس شکل گرفت و پس از آن در دوره رضاخان توسط شهردار تهران اجرا شد و کم کم این الگو به دیگر شهرهای ایران سرایت کرد.
وی با بیان اینکه شهرسازی امروز ما میراث دار همان الگوی شهرسازی است، افزود: امروز نیاز است به سمت شهرسازی مشارکتی حرکت کنیم. الگوی شهرسازی قدیمی برپایه نگاه بالا به پایین بود و مدیران شهری هرچه می خواستند در شهر اجرا می کردند اما اکنون نیاز است با برنامه‌ریزی راه ارتباط مردم را در مدیریت شهر و شهرسازی باز کنیم.
مهدی نیا افزود: در کشور ما وقتی صحبت از شهرسازی مشارکتی می شود، باید در نظر داشته باشیم که بسیاری از زیرساخت های این امر محقق نشده و نظام دیوان سالاری هنوز در حوزه شهرسازی وجود دارد.
منتخب مردم مشهد در شورای پنجم ادامه داد: اغلب نخبگان حوزه شهرسازی وقتی در جایگاه نظریه پردازی قرار می گیرند می توانند حقوق شهروندان را درنظر گرفته و آن را مهم قلمداد کنند اما وقتی در جایگاه مدیریتی قرار می گیرند، خود در همان نظام دیوان سالار و دیکتاتور غرق می شوند و همان راه پیشینیان را ادامه می دهند.
وی تصریح کرد: نیاز است که متخصصان شهری با بهره گیری از نهاد شورا صاحبان منفعت حقیقی را به صورت مستقیم در طراحی شهری دخیل کنند.
مهدی‌نیا در گفت‌وگوی اختصاصی با اتفاقیه درمورد زیرساختهای شهری مشهد بیان کرد: مهمترین مسئله، قوانین و مقرارت و تمرکزگرایی شدید که در این حوزه وجود دارد است. طبق ماده 97 و 98 قانون شهرداری‌ها مصوب 1334 وظیفه تایید طرح‌های شهری به شهرداری‌ها واگذار شده است اما بدنه کارشناسی درشهرداری آنقدر ضعیف بود که این اتفاق میسر نشد. برهمین اساس در سال 51 با تشکیل شورای عالی معماری شهرسازی وبعد ازآن با تغییر نام مسکن و شهرسازی عملا تهیه طرح‌های جامع و تفصیلی به مسکن و شهرسازی واگذارشد و ماده 97 و98 ملقا شد. درآن زمان هزاران توجیه وجود داشت اما الا بعد از نیم قرن از این داستان، این فرایند تغییر نکرده وشهر مشهد با این وسعت و جمعیت برای تصمیم‌گیری باید درصف طولانی مسکن و شهرسازی قرار گیرد. این تمرکزگرایی فقط صرف قانون نیست و در بسیاری از اتفاق‌هایی که در حوزه شهرسازی صورت می گیرد هم شاهد آن هستیم با این وجود می‌بینیم این امر مشارکت را کاهش می‌دهد.
وی اضافه کر: دولت محلی یکی از پایه های اساسی دولت مردمی است که می تواند با استفاده از گروه‌های تخصصی مثل سازمانهای مردم نهاد که به واسطه تعاملی که با دولت محلی می کنند می‌توانند در فرایند رشد وتوسعه شهر نقش کنترلی و نقش مدیریتی داشته باشند اما متاسفانه این یکپارچگی وجود ندارد و برهمین اساس مشارکت هم کمتر دیده می شود.
وی درباره طرح جامع بیان کرد: طرح جامع تهیه تصویب وابلاغ شده وملاک عمل قرار خواهد گرفت اما هر جا که لازم باشد تغییراتی صورت گیرد این تغییرات لحاظ خواهد شد.
مهدی‌نیا در پایان با اشاره به بافت اطراف حرم بیان کرد: شورای پنجم کمیته تشکیل داده است که بتواند مسائل مربوط به بافت شهری را مورد بررسی قراردهد و نتایج اولیه این بررسی‌ها در جلسات اولیه کمسیون شهری اعلام خواهد شد.
توجه به دیگر ظرفیت‌های شورا
بتول گندمی، عضو شورای اسلامی پنجم نیز سوالاتی در خصوص چگونگی ایجاد فضای مشارکت مردم در مدیریت شهری مطرح کرد و گفت: طرح شورایاران یکی از طرح هایی است که برای جلب مشارکت مردم طراحی شد اما امروز با انتقادات بسیاری همراه است.
وی با بیان اینکه مشارکت مردم در مدیریت شهری زمانی محقق می شود که یک توافق عمومی ایجاد شود افزود: عزم و اراده در این زمینه وجود دارد اما نیاز است مردم را برای پذیرفتن فرآیند مشارکت مجاب کنیم. بايد تلاش شود تا نقص بزرگ عدم مشاركت مردم در برنامه‌هاي مختلف فرهنگي، اجتماعي و هنري در دوره جديد شوراي شهر جبران گردد و شورا به وظايف قانوني خود عمل كند.
گندمی با تأکید بر اینکه نباید در تله شورای شهرداری گیر بیفتیم،گفت: باید بتوانیم به دیگر بخش‌های قانونی شوراها توجه کنیم و از دیگر ظرفیت‌های شورا در مدیریت شهر بهره مند شویم.
وی ادامه داد: باید به دنبال راهکارهایی برای رسیدن به شهر هوشمند، پایدار و خلاق باشیم.
منتخب مردم در شورای پنجم افزود: مشارکت مردم در حوزه های مختلف و ایفای نقش آنها بسیار ارزشمند است و نباید شهر پایدار و خلاق فراموش شود زیرا نیازمند ترسیم آینده ای رو به پیشرفت و توسعه برای شهر مشهد هستیم.
وی با بیان اینکه باید راهکارهای رسیدن به شهر پایدار و خلاق به صورت جدی مورد بررسی قرار گیرد، افزود: توجه به ظرفیت فعالیت‌های مدنی نیز مهم است که شورای پنجم شهر مشهد توجه جدی به این موضوع دارد.
گزارشی از سرویس ویژه اتفاقیه