«برجام» حلقه تحریم‌ها را شکست
22ماه زمان برد تا ایران 6قدرت جهانی را در پای میز مذاکرات به تسلیم دربرابر خواسته‌هایش در آورد. طولانی‌ترین مذاکرات قرن حاضر در صدر اخبار دنیا قرار گرفت و در نهایت ماراتن نفس‌گیر دیپلماسی توانست قدرت و حقانیت ایران را به اثبات برساند.
دو سال از جشن و پایکوبی مردم ایران، به خاطر امضای «برجام» یا برنامه جامع اقدام مشترک می‌گذرد. البته بودند و هستند کسانی در داخل و خارج از کشور که از این توافق‌نامه دل خوشی ندارند. از جمله رییس جمهور آمریکا که در کارزار انتخاباتی خود مدام به «برجام» تاخت و آن را نشانه «ضعف و تسلیم اوباما دربرابر ایران» می‌دانست. ولی ترامپ هم بعد از روی کار آمدنش عقب‌نشینی و نتوانست «برجام» را پاره کند.
در گفت‌وگویی با دوتن از نمایندگان خراسان رضوی در مجلس شورای اسلامی از آن‌ها درباره راهی که «برجام» طی کرده و مسیری که در پیش دارد، پرسیدیم.
لغو تحریم‌های بین‌المللی، کار راحتی نبود.
نماینده تربت‌جام، تایباد و باخرز در مجلس شورای اسلامی به اتفاقیه گفت: «برجام» تحت شرایطی به امضا رسید که در واقع ما گزینه بهتری که با منافع و امنیت ما سازگاری بیشتری را داشته باشد، در اختیارنداشتیم. تحریم گسترده بین‌المللی به اقتصاد ما فشار آورده بود و بخش اعظمی از مطالبات ما در قالب «برجام» قابل تحقق بود. ازجمله به رسمیت شناختن حق غنی سازی و لغو تحریم‌های سازمان ملل متحد.
جلیل رحیمی جهان‌آبادی افزود: تحریم‌های ذیل فصل هفتم منشور که توسط شورای امنیت به تصویب می‌رسد به راحتی لغو نمی‌شود. نمونه‌اش این که تحریم‌هایی که علیه عراق در زمان صدام حسین وضع شده، باوجود اینکه صدام حسین از بین رفته است، همچنان پابرجا هستند.
وی اضافه کرد: به نظر من در آن شرایط «برجام» توانست فشار بین‌المللی را کاهش دهد. حق ما در غنی سازی از طرف سازمان‌های بین‌المللی و شورای امنیت به رسمیت شناخته شد. حلقه تحریم‌ها شکست. اکنون که سالگرد برجام است ما موفق شده‌ایم بیش از دو سوم تحریم‌های بین المللی علیه خودمان را لغو کنیم و بخشی از یک سوم باقی مانده به دلیل اصرار وانکار آمریکایی هاست. بخشی از آن به دلیل ساختار پیچیده تحریم‌ها در فضای بین‌المللی است که وقتی مجموعه‌ای از سازمان‌ها و نهادها کشوری را تحت تحریم قرار می دهند، اعتماد به سرمایه‌گذاری در آن کشور به سرعت باز نمی‌‍گردد و به زمان نیاز دارد.
فضای گفت‌وگو به جای پرونده امنیتی
عضو هیأت رئیسه کمیسیون حقوقی و قضایی خاطرنشان کرد: بخشی از آثار تحریم‌ها به خاطر ساختار اقتصادی کشورما است. به اینت خاطر که اقتصاد ما عمدتا دولتی است و در تحریم‌ها بسیار آسیب دیده است، احیا آن به آسانی و راحتی امکان‌پذیر نیست.
رحیمی جهان‌آبادی درباره آثار برجام تصریح کرد: هم اکنون فروش نفت ما به استانداردهای اوپک رسیده و قراردادهای بین‌المللی برای جذب سرمایه گذاران خارجی به راحتی در حال صورت گرفتن است. همچنین حلقه‌های محاصره امریکایی و فضاهای جنگ روانی که برای ما ایجاد کرده بوند به راحتی شکسته شده است. به طوری‌که اکنون حتی اگر امریکا با برجام مخالفت کند در انزوا قرار می‌گیرد و کشورهایی مثل چین و روسیه و عمده جهان دیگر حاضر به همکاری با آمریکا نیستند. این اتفاق یک موفقیت دیپلماتیک و دستاوردی مهم برای دولت آقای روحانی محسوب می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: از بین بردن اجماع بین المللی علیه کشور ما و به رسمیت شناختن حقوق ما توسط تمامی نهادها و سازمان‌های بین‌المللی و ایجاد کردن «فضای گفت‌وگو» به جای «پرونده امنیتی» در غنی سازی اورانیوم یک دستاورد ویژه است.
شاهکار دیپلماسی قرن
این استاد روابط بین‌الملل تصریح کرد: اگر چه امروز بد عهدی آمریکایی‌ها و عدم اجرای بخش‌هایی از تعهدات غربی‌ها از نقاط منفی این معاهده محسوب می‌شوند که البته این اتفاق مساله عجیبی نیست. اگر دقت کنید، خواهید دید که آمریکا در تمام جهان همین رفتار را دارد. به طورمثال «معاهدات محیط زیستی» که توسط اوباما به امضا رسید، امروز بی‌نتیجه مانده است و آمریکا از این معاهدات خارج شد. این اتفاقات نشان‌دهنده بدعهدی دولت‌مردان آمریکایی‌ها است که به برجام و یا وجود ضعف در وزارت خارجه ما ربطی ندارد. به نظر من وزارت خارجه ما در خصوص بحث برجام یکی از شاهکارهای دیپلماسی ما در یک قرن اخیر را رقم زد.
آثار «برجام» در صنعت دیده می‌شود
نماینده نیشابور و فیروزه در مجلس شورای اسلامی نیز درباره «برجام» گفت: از نظر من برجام موقعیتی بود که همه به این نتیجه رسیدند که این صورت بگیرد و با وجود اینکه بدعهدی ای از سوی امریکا مشاهده شد اما آثار و نتایج مثبتی را به همراه داشته است.
حمید گرمابی افزود: به دلیل اینکه بنده با صنایع در ارتباط هستم در جریان رضایت صاحبان صنایع داخلی قرار دارم که عنوان می‌کنند با لغو تحریم‌ها، قطعات و ماشین آلاتی که نیاز داشتند را امروز به آسانی به دست می‌آورند.
بدعهدی آمریکا، قصه تازهای نیست
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: به صورت کلی اگرچه انتظارات ما کاملا برآورده نشده اما با تصویب برجام اقدامات مناسبی صورت گرفته است که می توان مواردی مثل ورود هواپیماها به صنعت هوایی فرسوده کشوراشاره کنیم. برقراری روابط بین الملل با دیگر کشورها، درآمد حاصل از فروش دو میلیون بشکه نفت در روز و پیشرفت مناسب دراثر انتقال تکنولوژی به صنعت کشور از جمله نقاط مثبت این معاهده است. از طرفی عدم تعهد امریکا بر موارد موجود در معاهده، نقطه ضعفی است که به وفور توسط این دولت به وجود آمده است.
گرمابی اضافه کرد: ایران در عمل به تعهدات خود موفق بوده و حسن نیت خود را نشان داده است. آمریکایی‌ها نیز می‌دانند که برهم زدن یک توافق بین‌المللی تبعات فراوانی را برای آن‌ها به دنبال خواهد داشت.
گزارشی از انسیه علویون