کانونی برای عکاسان مشهدی
دوربینی بر دوش دارد و در شهر، طبیعت و هر کجایی که فکرش را بکنی حاضر است. عکس گرفتن و ثبت کردن لحظه‌ای از گذر زمان را دوست دارد که البته به هنرش هم پیوند خورده؛ اینها مشخصات کلی یک عکاس است. شاید عکاس بودن در اولین تصویری که در ذهن ما ایجاد می‌کند کاری لذت‌بخش و تا حدودی ساده باشد اما وقتی پای صحبت کارشناسان می‌نشینی، متوجه می‌شوی که داستان مفصلی دارد و به همان نسبت دغدغه‌ها و ضرورت‌های بسیار! گفت‌وگویی داشتیم با یکی از عکاسان مشهد که سال گذشته از طریق انتخابات به عنوان عضو هیأت مدیره با مسئولیت مدیریت کانون عکاسی انجمن سینمای جوان مشهد انتخاب شده است. سید رهام رسولی میهمان دفتر روزنامه بود و با او گفت‌وگویی داشتیم که ضمن آن به بررسی برخی از دشواری‌های عکاس بودن در مشهد اشاره شد.
فعالیت کانون بعد از 3 سال
رسولی در ابتدا گفت: کانون عکس مشهد زیرمجموعه انجمن سینمای جوانان ایران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، این کانون از قدیم فعالیت کرده و اساتید بزرگ مشهد در هر دوره‌ای مسئولیتی را برعهده داشته‌اند.
این کانون حدود سه سال و نیم فعالیتی نداشته است و از شهریور سال گذشته انتخاباتی داشت و هیأت مدیره جدیدی شکل گرفت که من مدیریت آن را بر عهده دارم. در این مدت نمایشگاه‌ها، ورکشاپ‌ها و جلسات هفتگی ما برگزار شده است. سیستم کانون عکس بیشتر این شکل بوده است که فعالیت خود عکاسان در آن محوریت دارد.
در حال حاضر اعضای کانون حدود صد عکاس هستند که از آنها حق عضویت گرفته شده است و البته استقبال از فعالیت‌های کانون به اندازه‌ای بوده است که در حال حاضر حدود 800 عکاس در کانال ما حضور دارند. در کانال همگی عکاس هستند و ما آنها را می‌شناسیم و با آنها ارتباط داریم و اطلاعات آنها موجود است.
کتاب سال عکاسی در راه است
دفتر این کانون در حال حاضر در مجتمع امام رضا(ع) بوستان ملت مشهد است. به تازگی کارگروهی راه‌اندازی شده است که هدفش فعال کردن اعضا است. کارگروه جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها در حال حاضر گروهی تشکیل داده است که جشنواره‌های خارجی و داخلی را رصد کند و به اعضا اطلاع‌رسانی کند. به دنبال این هستیم تا راه پیشرفت در هنر عکاسی برای هنرمندان روشن شود و هنرمندان بتوانند از تجربیات گذشتگان استفاده کنند.
دو طرح داریم که ابتدا کتاب سالی است که در آن کلیه فعالیت‌های اعضا چه مراکز کانون و چه مشهد را بتوانیم در آن منتشر کنیم و دیگر برگزاری یک نمایشگاه دسته جمعی است که امیدواریم بشود برگزار کنیم و آن را در سطح استان بگردانیم.
فقدان ساختارهای آموزشی منظم
چند مشکل عمده در جامعه عکاسی وجود دارد: ابتدا اینکه نهادهای مختلفی داریم که کلاس‌های عکاسی برگزار می‌کنند و جامعیتی وجود ندارد که بدانیم باید بر اساس چه سیستمی پیش برویم و دیگر اینکه سیستم‌های آموزش عکاسی در مشهد هیچ کجا در محک نقد قرار نگرفته‌اند تا بدانیم این معیاری که انتخاب شده است تا چه اندازه درست و صحیح است. متأسفانه هنوز حتی سرفصل‌ها و چارچوب‌های آکادمیک آموزش عکاسی ترسیم و تدوین نشده است.
از دیگر مشکلات این است که برای هماهنگی‌ها در روال‌های اداری پیچیده قرار می‌گیریم و مشکلاتی وجود دارد. البته نمی‌شود گفت سنگی در راهمان قرار دارد که نمی‌توانیم آن را برداریم اما به بیان ساده باید گفت متأسفانه کاربه راحتی پیش نمی‌رود و نیاز به پی‌گیری‌های زیاد دارد. متأسفانه حتی دیدگاه منفی‌ای به عکاسی وجود دارد که تغییر آن زمان می‌برد و باید در این راستا خیلی تلاش شود. از سوی اداره ارشاد همواره همکاری‌ها صورت گرفته اما وقتی کار به نهادهای دیگر می‌رسد سخت‌تر می‌شود. مجوز عکاسی در سطح شهر توسط نیروی انتظامی صادر می‌شود با توجه به درخواست نهادها مانند کانون عکس انجام می‌شود. باید تأکید کنم که هیچ نوع کارت خبرنگاری به منزله مجوز برای عکاسی نیست و برای هر موضوعی باید مجوز جداگانه‌ای گرفته شود.
ضرورت همکاری و مشارکت عکاسان
تازه یکی دو سال است که عکاسان خبری وضعیت آفیش و پرداخت‌هایشان کمی منظم شده است و همه اینها به این بر می‌گردد که پایه و ساختار مشخصی از قبل وجود ندارد که این جریان را مشخص و تسهیل کند. ابتدا باید همه عکسان با هم همکاری کنند و سپس نهادهایی در کنار هم قرار گیرند که جریان صدور مجوز، آموزش و عکاسی در مشهد تسهیل شود.
مشکلی که امروز داریم این است که افرادی را داریم که دوربین دارند و عکاس نیستند و علاقه آنها به این هنر را باید هدایت کرد و سمت و سوی درست به آن بخشید تا به سمت عکاسی حرفه‌ای متمایل شود. باید دید کلاس‌های آموزشی و فضاهای دانشگاهی غیر از مدرک چه چیزی به دانشجویان می‌دهد و آیا ما این دانش را کاربردی کرده‌ایم یا خیر. الان کلاس تخصصی و مداوم در مشهد نداریم و کلاس‌ها و ورکشاپ‌هایی که برگزار می‌شود موقتی است و تمام می‌شود.
تا پیش از این جای دور هم جمع شدن عکاس‌ها گالری‌ها بود و این خوب است اما صرفا این دیدارها و میتینگ‌ها کافی نیست و باید آنها را جهت داد تا کاربردی شود. کلاس دادن و برنامه‌چیدن برای عکاسان امروز اهمیت بیشتری از صرف دور هم جمع شدن دارد و باید برای آنها برنامه داشته باشیم. در همین راستا حتی از عکاسان خواسته‌ایم تا اگر تمایل دارند دوره‌هایی آموزشی در این کانون برگزار کنند یا حتی عکس‌های خود را در حضور عکاسان دیگر به نقد و بررسی بگذارند. صرف این که در جایی حضور داشته باشیم ساختاری درست نمی‌کند و باید این حضور را موثر کرد.
بودجه‌ای نداریم!
با توجه به عدم فعالیت چند ساله، کانون عکاسی در حال حاضر بودجه‌ای مشخصی ندارد اما در ارائه امکانات به هنرمندان کوتاهی نمی‌کند. درصدد هستیم با برنامه‌ریزی مدون و ارسال آن به انجمن سینمای جوانان موانع بودجه‌ای را مرتفع کنیم. سیستم دولتی این گونه است که باید اساسنامه جشنواره‌ای نوشته شود و پس از طی مراحل اداری آن بودجه‌ای برایش در نظر گرفته شود.
روی هم رفته در شش ماه گذشته با همکاری و مشارکت فعال خود عکاسان جریانی را رقم زده‌ایم و خوشبختانه حضور بچه‌ها در این کانون خیلی معنادار، ارزشمند و موثر بوده و امیدبخش روزهای بهتر است.
گزارشی از نوید موسوی