آینده شهر را فروختند
در میان چالش‌های موجود شهر مشهد، موضوع شفافیت مالی دارای اهمیت ویژه‌ای است. نظام مالی شهرداری مشهد آنچنان که باید طبق قانون شهرداری‌ها شفاف نیست و در معرض رویت عموم مردم قرار نگرفته است. این موضوع زمینه ساز از بین رفتن اعتماد شهروندان شده در حالی که پیش شرط توسعه شهرها، نظام مالی شفاف است. در خصوص مدیریت شهری شاید بتوان راه حل آن را یک دیوان محاسبات شهری است تا بتواند بر عملکرد شهرداری در وهله اول نظارت داشته و جلوی انحراف را بگیرد. به همین منظور با محمدحسین ودیعی، عضو منتخب دوره پنجم شورای شهر مشهد پیرامون شفافیت مالی و جذب سرمایه گذاری در شهر گفت و گو کردیم. او که جانباز دفاع مقدس است سالها عضو هیات علمی گروه حسابداری دانشگاه فردوسی است. وی سه سال به عنوان بازرس قانونی در شهرداری و دو سال هم به عنوان حسابدار رسمی در مناطق و سازمان‌ها مشغول به فعالیت بوده است. ودیعی از طرح‌هایی گفت که در مرکز پژوهش‌های شهرداری مهندس نوروزی به افراد متخصص واگذار شده بود. او معتقد است که در بدنه شهرداری مشهد نیروهای متخصصی وجود دارند که این‌ها سرمایه‌های عظیم شهرداری هستند و باید این‌ها را به کار گرفت تا مجموعه شهرداری بازده بیشتری داشته باشد. مشروح این گفت و گو را در ادامه می‌خوانید.
رویکرد و نگاه شما در ورود به عرصه انتخابات شورای شهر چه بود؟
در شورای شهر تخصص‌هایی زیادی از جمله شهرسازی، عمران، محیط زیست و فضای سبز تا تخصص‌های مالی و حسابرسی و اقتصادی مورد نیاز است. در ماده71 قانون وظایف و اختیارات شورای شهر وظایفی که برای شورای اسلامی شهر و روستا مقرر شده است که بخش عمده ای از آن به تخصص‌های مالی و اقتصادی برمی‌گردد. مواردی مثل نرخ گذاری خدمات ارائه شده در شهر نیز باید تابعی از نرخ تمام شده خدمات شهری باشد و آن مدل با استفاده از مدل‌های تخصیص که در مباحث کارشناسی مدیریت و حسابداری گفته می‌شود، بیان شده است. این بهای تمام شده باید مبنای قیمت گذاری خدمات توسط شهرداری باشد. همچنین شورای شهر طبق قانون، موظف است در پایان هر سال مالی صورت بودجه و هزینه خود را جهت اطلاع عموم مردم منتشر کند و نسخه از آن را به شورای استان ارائه نماید. نظارت بر حساب درآمد و هزینه شهرداری‌ها به گونه‌ای که مخّل جریان عادی شهرداری نباشد و بحث انتشار گزارش درآمدها و هزینه‌های شهرداری‌ها هر شش ماه یک بار برای اطلاع عموم مردم را انجام دهد. این وظایف در شورای شهر مشهد تاکنون مغفول مانده است و با توجه به مطالعات، تجربه و تخصصی در این زمینه کسب کرده‌ام، احساس کردم می‌توانم در این زمینه‌ها مفید واقع شوم. به خصوص در بحث گزارش دادن به مردم که یکی از اصول شفاف‌سازی است و حتما باید در این دوره شورای شهر ترویج پیدا کند. زمینه‌های فساد در شهرداری‌ها فراوان است، یکی از مواردی که کمک می‌کند به مقابله با فساد، شفافیت اطلاعات است.
شما مشاور اقتصادی و سرمایه‌گذاری بودید، چه تحلیلی از وضعیت سرمایه‌گذاری و اقتصادی شهر مشهد دارید؟
بر اساس آمار و اطلاعاتی که کم وبیش منتشر شده است و ما نیز در جریان هستیم. در حال حاضر شهر مشهد و شهرداری مشهد مقروض است. رقم‌های اوراق مشارکت که تا 3هزار و 500میلیارد تومان ذکر می‌شود، بخش عمده ای از آن در سال 96 و 97 سر رسید می‌شود. بخش عمده‌ای از آن به عهده شهرداری است. ولی منابع بازپرداخت هنوز مشخص نیست. فروش پروانه‌های شناور که همه ما می‌دانیم چه اتفاقی افتاده است. حدود 1100میلیارد تومان پروانه شناور به بانک‌ها داده شده است. این هم نوعی بدهی است. بر اساس تعریف درآمد در حسابداری تعهدی، چون هنوز خدماتی ارائه نشده این‌ها نباید درآمد محسوب شود و نوعی بدهی است. علی رغم این که این اتفاقات افتاده است، منابع حاصله از این موارد دریافت و هزینه شده است. در محل پروژه‌ها و هزینه‌های جاری شهرداری این مبالغ صرف شده است. حال مشهد باید برای پرداخت بدهی‌هایش برنامهریزی داشته باشد. سه تا راه اینجا داریم: 1- شناسایی درآمدهای پایدار و پایه‌های درآمدی جدید. 2- سرمایه گذاری منابع موجود به نحوی که بازده داشته باشد. 3- مدیریت هزینه که این روزها در علم روز دنیا نیز درباره آن بحث می‌شود.
وضعیت سرمایه گذاری در شهر را چطور ارزیابی می‌کنید؟
امروزه سرمایه گذاری در شهرداری مغفول مانده است. علی‌رغم این که سازمان سرمایه‌گذاری در شهرداری مشهد تشکیل شده است. به نظر من سرمایه گذاری با فعالیت اقتصادی متفاوت است. سرمایه گذاری به این معنا است که باید چه کنیم تا با کمترین سرمایه بیشترین سود را دریافت کنیم. بر اساس مطالعات 70درصد منابع درآمدی بودجه شهرداری از محل فروش تراکم و تخلفات ساختمانی است و 30دصد از محل درآمدهای پایدار است. باید روی افزایش سهم منابع درآمدی پایدار فکر شود و در این زمینه بنده مطالعاتی داشته‌ام. بخش‌هایی از آن به مصوبات دولت و مجلس شورای اسلامی‌بر می‌گردد‌اما بخش‌هایی از آن هم با مصوبات شورای شهر می‌توان سهم درآمد پایدار را افزایش داد.
چه نوع سرمایه گذاری‌هایی می‌توان در شهر مشهد انجام داد به عبارتی مشهد چه پتانسیل‌هایی برای سرمایه گذاری دارد؟
برای ایجاد رونق و جذب سرمایه گذاری، توسعه و اشتغال و کاهش بیکاری در شهر باید از مسایلی همچون گردشگری و فناوری اطلاعات استفاده لازم را ببریم. گردشگری مذهبی و فرهنگی در مشهد پتانسیل‌های خوبی دارد و برای توسعه و شکوفایی آن نیاز به قوانین و مقررات و زیرساخت‌هایی داریم. هر تسهیلاتی که برای سرمایه گذار لازم است استفاده شود تا توسعه شهری محقق شود. ریشه بسیاری از معضلات اجتماعی بیکاری است بنابراین برای آبادانی و رفاه شهرمان نیازمند سرمایه گذار هستیم و برای آنها حاضریم اصطلاحا فرش قرمز پهن کنیم.
بنظر شما دلایل پیروزی لیست امید مشهد چه بود؟
بنظرم چند عامل باعث پیروزی لیست امید شد. مردم مشهد حتی آنهایی که برای بار اول رای داده بوند، به پای صندوق‌ها رای آمدند و با قصد تغییر در شورای شهر رای دادند. عامل دیگر این بود که لیست امید مشهد جامع الاطراف بود بدین معنی که از متخصصین واقشار و اصناف مختلف در تنظیم لیست لحاظ شده بود و حتی ترکیب جمعیتی و قومیتی نیز نگریسته شده بود. از سویی در اردوگاه رقیب تفرق شکل گرفته بود و حتی به عقیده بنده اگر در بین رقیب اجماع صورت گرفته بود، تغییری در نتیجه انتخابات صورت نمی‌گرفت. مسئولیت سنگینی از جانب مردم بر دوش مان احساس می‌کنیم. جریان فکری اصلاح طلب سالهاست که از عرصه مدیریت شهری مشهد دور مانده بود و حال بعد از چندین سال در این عرصه حاضر شدیم و انتظارات مردم از منتخبین شورای شهر زیاد است. تمام تلاش مان این است که از این فرصت به نحو احسن استفاده کنیم.
در برهه انتخابات اظهاراتی مبنی بر اینکه در صورت پیروزی لیست امید، ناهنجاری‌های فرهنگی در شهر مشهد ایجاد می‌شود. تحلیل شما در این زمینه چیست؟
گاهی این مباحث با شکل دیگری از من سوال می‌شود، به عنوان مثال از بنده این سوال مطرح می‌شود که چرا با وجود جانبازی در دفاع مقدس در جبهه اصلاحات فعالیت دارم. پاسخ بنده به آنها این است که ما داوطلبانه برای نظام و انقلاب اسلامی‌علیه باطل مبارزه کردیم و هزینه دادیم حال چطور ممکن است که علیه ارزش‌های انقلاب و مردم متدین شهر فعالیت کنیم. اکثر اعضای منتخب شورای شهر مشهد رزمنده، جانباز و یا خواهر و برادر شهید هستند. جناح اصلاحات مدعی هست که با تکنیک‌های نوین مدیریتی می‌توانیم شهر و در سطح بالاتر کشور را اداره کنیم اما این مسئله منافی ارزش‌های فرهنگی و ملی کشورمان نیست. تجربه و تخصص‌های مرتبط با مدیریت شهری در لیست امید نمایان است و همواره به و ارزش‌های انقلاب و رهنمودهای حضرت امام خمینی (ره) توجه داریم.
گزارشی از سیدمهرداد امیرکلالی