موادمخدر ۳ هزار ایرانی را دود کرد
«مصرف شوهرم خیلی بالا رفته بود. تو یه مکانیکی کار می‌کرد و صاحب مغازه به خاطر دزدی بیرونش کرد. هر جا برای کار می‌رفت به خاطر سابقه بد و اعتیاد به شیشه چند روز بیشتر دوام نمی‌آورد و مجبور می‌شد کارش را ترک کند. هر روز هم مصرفش بیشتر و بیشتر می‌شد، من هم با او مصرف می‌کردم. اوایل، مصرفم خیلی کم بود ولی کم‌کم وقتی شوهرم خونه‌نشین شد، بیشتر مصرف کردم. حامله شده بودم. دردی که داشتم باعث می‌شد که شیشه تسکینم ندهد و به هروئین و مورفین رو آوردم.
بعد از نه ماه پسرم به دنیا اومد. وقتی تو بیمارستان پرسیدن معتادی؟گفتم نه. دلم نمی‌خواست کسی بفهمهد اما وقتی زایمان کردم، دکتر از تشنج و استفراغ بچه فهمید اعتیاد دارم. از ترس بیمارستان را ترک کردم اما دکتر بهم گفته بود که پسرم معتاد به دنیا آمده.
شیر نمی‌خورد و دائم گریه می‌کرد. وقتی شربت تریاک به پسرم دادم گریه‌اش کمتر می‌شد. پول نگهداری از بچه را نداشتیم و همه وسایل خونه را فروخته بودیم. یک شب شوهرم بچه را برد، بعد از دو ساعت برگشت. پسرمان را 700 هزار تومن فروخته بود، هنوز برای او اسمی انتخاب نکرده بودیم».
در گذشته پزشکان بیمارانش را تشویق می‌کردند که درباره دردهایشان حرف بزنند. اما امروز فایده‌ای در گوش دادن به شکایت‌های بی پایان بیمار نمی‌بینند. پزشکی نوین ترجیح می‌دهد معاینه کند تا همدردی. اما از قرار معلوم روایت‌های درد هم‌چون گذشته، میان بیماران در جریان است. چه کسی به این روایت‌ها گوش می‌دهد؟
داستان اعتیاد و تکرار وضعیت مشابه، حتی میزان مرگ و میر، زنانه شدن اعتیاد و تولد نوزادان معتاد تبدیل به داستان‌های تکراری شده است. اما آمار نشان می‌دهد که اغلب خانواده‌های ایرانی کم و بیش دچار این معضل هستند. براساس اخبار منتشر شده در خبرگزاری‌های، خراسان رضوی بیشترین آمار تلفات ناشی از سوء مصرف مواد مخدر را به خود اختصاص داده است.
پزشکی قانونی اعلام کرد: سال گذشته سه هزار و ۱۹۰ نفر بر اثر سوء مصرف مواد مخدر در کشور جان خود را از دست دادند که این آمار در مقایسه با سال قبل از آن ۶.۲ درصد افزایش داشته است.
چند روز بعد خبری مبنی بر فوت بیش از 3 هزار تن بر اثر سوء مصرف مواد مخدر و در این خبر خراسان‌رضوی درجایگاه سوم بیشترین آمار تلفات را به خود اختصاص داده بود.
همچنین سازمان پزشکی قانونی از مرگ سه هزار و 190 تن بر اثر سوءمصرف مواد مخدر طی سال گذشته (1395)در کشور و در عین حال از رشد 2 / 6 درصدی این تلفات در کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن (1394) خبر داد.
استانهای تهران با 775، فارس با 254 و خراسان رضوی با 241 فوتی، بیشترین و استانهای خراسان جنوبی با 9، ایلام با 10 و بوشهر با 17 فوتی کم ترین آمار تلفات اعتیاد را داشته‌اند. از کل تلفات مواد مخدر در کشور 2 هزار و 847 تن، مرد و 343 تن زن بودند این در حالی است که شمار مردان فوت شده بر اثر سوء مصرف مواد در سال قبل از آن 2 هزار و 676 و زنان 327 تن بود.
اما سوال اینجا است که در برای کنترل و در مرحله بعد کاهش میزان اعتیاد افراد در کشور چه اقداماتی انجام می‌شود؟
پای پیشگیری از اعتیاد به اعتکاف باز شد!
برنامه پيشگيري از اعتياد در مراسم معنوي اعتكاف 8 مسجد استان خراسان رضوي اجرا شد.
به گزارش روابط عمومي شوراي هماهنگي مبارزه با مواد مخدر استان خراسان رضوي با هماهنگي صورت گرفته با اداره كل تبليغات اسلامي استان و موارد مطرحه در جلسه كميته فرهنگي پيشگيري اين شورا ، در 8 مسجد و پايگاه مهم و پرجمعيت برگزاري مراسم معنوي و روحبخش اعتكاف ، برنامه پيشگيري از اعتياد اجرا شد.
در اين برنامه ها، استادان و سخنرانان مجرب و آموزش ديده مباحث مربوط به پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي و اعتياد را در حلقه‌هاي معرفت و گفتمان ديني و برگزاري جلسه‌هاي کارگاه نگرش سیستمی و جلسات سخنرانی به معتكفان ارائه كردند.
با توجه به راهبرد اجتماعي شدن مبارزه با مواد مخدر و لزوم مشاركت تمامي دستگاه‌ها و بهره‌گيري از فرصت‌هاي موجود به منظور گسترش برنامه‌هاي پيشگيرانه، تعامل مناسب و استفاده از تمامي فرصت ها در دستور كار اين شورا است.
استانداری هم گوش به زنگ است
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی گفت : دولت در حوزه پیشگیری از مواد مخدر اقدامات بسیار خوبی را به انجام رسانده است به طوری که در سال گذشته، 40 درصد خدمات پیشگیرانه افزایش یافت.
سید جواد حسینی در نشست شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان افزود: پارسال هشت هزار معتاد در سطح استان جمع آوری و تحت پوشش خدمات مختلف قرار گرفتند.
وی با بیان اینکه امروزه در دنیا توزیع و مصرف مواد مخدر 2.5 برابر و تنوع آن از 10 نوع به 700 مورد افزایش یافته است، افزود : 32 درصد مواد مخدر در مرزها کشف می شود و در سال 95 کشفیات در مرزها 15 درصد نسبت به مدت مشابه قبل افزایش داشته است.
معاون استاندار با بیان اینکه افغانستان 6 هزار تن تولید مواد مخدر دارد، گفت : سعی شده مرزها به خوبی کنترل شود و در خراسان رضوی وضعیت مرزها از شرایط خوبی برخوردار است.
حسینی با اشاره به وضعیت اعتیاد و اینکه پیشگیری از مهم‌ترین مباحث است، افزود: در حوزه پیشگیری از مواد مخدر دولت اقدامات بسیار خوبی را به انجام رسانده است.
همچنین در سال 1395 چهل درصد خدمات پیشگیرانه افزایش یافته و این یک ضرورت است زیرا 350 هزار میلیارد ریال هزینه مبارزه با مواد مخدر است و از سویی در درمان هم خیلی نمی توان امید داشت. در این دولت سه کتاب به منظور آگاه سازی و پیشگیری تدوین شده است که در آموزش و پرورش به دانش آموزان تدریس شود.
معاون استانداری خراسان رضوی افزود : اگر چه از سال 1389 قانون جمع آوری و درمان معتادین متجاهر تصویب شد اما تا سال 92 بیش از 3 هزار نفر جمع آوری وتحت پوشش قرار نگرفتند این در حالی است که در مشهد نزدیک به 8 هزار معتاد جمع آوری و تحت پوشش قرار گرفتند.
حسینی تعداد سازمان‌های مردم نهاد حاشیه شهر مشهد را 120 سمن ذکر کرد و افزود: در استان 131 سازمان مردم نهاد در حوزه جوانان شکل گرفته است و خانه جوانان استان در 18 اردیبهشت ماه افتتاح می‌شود.
معاون استاندار با اشاره به اینکه در حاشیه شهر هشت مرکز کاهش آسیب‌های اجتماعی راه اندازی شده است، افزود: 16 تشکل در حوزه پیشگیری در حاشیه شهر فعال شده‌اند و به منظور پیشگیری از آسیب های اجتماعی 20 پایگاه سلامت اجتماعی راه اندازی شده که هشت پایگاه آن در حاشیه شهر مشهد شکل گرفته است. 135 تیم اجتماع محور در مناطق پرخطر و به ویژه حاشیه شهر مشهد به ارائه خدمات می پردازند و 337 مرکز درمان سرپایی، 16 هزار نفر را تحت پوشش قرار داده است که همه این اقدامات با رویکرد پیشگیری و درمان مصرف سوء مواد مخدر است.
سعید صفاتیان، رئیس گروه کاهش تقاضای اعتیاد با اشاره به این موضوع که پیشگیری از اعتیاد تنها به آموزش و برخورد قانونی و تلاش یک طرفه مسئولین انتظامی، استانداری و مسئولین قضایی نمی‌شود و مطرح کرد: لازم است همه دستگاه‌های اجرایی برای حل این موضوع به میدان آمده و مسئولیت‌های خود پایبند باشند. متولی اصلی برقراری نشاط اجتماعی شهرداری است اما واقعا تا چه میزان در این زمینه موفق عمل کرده‌اند؟ متولی آموزش مسئولیت اجتماعی به شهروندان کیست؟ موضوعاتی مثل ایجاد و ترویج ورزش‌های هیجانی که در کنترل آسیب‌های اجتماعی مهم است باید توسط شهرداری اجرایی شود اما در این زمینه تا چه میزان ورود پیدا کرده‌اند؟ شهرداری چه میزان در ایجاد فضای مناسب و بستر سازی این ورزش‌های هیجانی ورود پیدا کرده است؟
اما پیشگیری و کنترل اعتیاد و کاهش تقاضای آن به همین جا ختم نشد و حتی در بازار گرم انتخابات، نشانه‌هایی از خود، آشکار کرد. سخنگوي ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: در دوره دهم ریاست جمهوری در عرصه مبارزه با مواد مخدر در اكثريت قريب به اتفاق شاخص‌هاي عملكردي نسبت به سنوات گذشته، رشد و جهش قابل توجهي وجود داشته است.
وي افزود: رويكرد اجتماعي شدن مبارزه با مواد مخدر توانسته به عنوان دغدغه‌ي ساختار حاكميتي از سطح ملي (وزارتخانه‌ها)، منطقه‌اي (استانداران) و محلي (فرمانداران) اثرات مثبت و قابل توجهي را به دنبال داشته باشد و به عنوان اولويت نخست حاكميت در ميان آسيب‌هاي اجتماعي قرار گيرد و خوشبختانه اين رويكرد كه منشاء علمي هم دارد، به تاييد سازمان ملل رسيده و به عنوان يك الگو در بين كشورهاي منطقه مطرح است.
افشار ادامه داد: امروز استانداران، فرمانداران و دهياران براساس رويكرد جديد ستاد مبارزه با مواد مخدر در خط مقدم مبارزه با اعتياد مي‌باشند كه در سنوات گذشته با چنين حجم و گستره‌اي مسبوق به سابقه نبوده است.
وي در ادامه به توفيقات نظام جمهوري اسلامي ايران در عرصه مبارزه با مواد مخدر در دوره يازدهم رياست جمهوري اشاره كرد و افزود: ايجاد دغدغه و حساسيت آحاد جامعه نسبت به مواد مخدر و پيامدهاي ناشي از آن با رويكرد اجتماعي شدن مبارزه با مواد مخدر، تمركز بر شرق و حاشيه شرق به منظور جلوگيري از ورود مواد مخدر به داخل كشور و ناامن كردن مسير ترانزيت قاچاق مواد مخدر براي قاچاقچيان و سوداگران مرگ، كشفيات 70 درصدي مواد مخدر، افزايش 40 درصدي خدمات پيشگيرانه و استفاده از ظرفيت مردم در قالب تشكل‌ها و ظرفيت‌هاي مردمي با فعاليت 2365 سازمان غير دولتي در سطح كشور كه در سطوح منطقه‌اي، محلي و ملي با اين ستاد همكاري مي‌كنند، از اهم اين توفيقات است.
افشار افزود: به عنوان مثال در راستاي كار اقدام و عمل ظرفيت 400 نفره نگهداري از معتادان متجاهر در كلان شهر تهران در آغاز فعاليت دولت يازدهم امروزه به حدود 10 هزار نفر رسيده است، همچنين راه‌اندازي بزرگترين شبكه درمان اعتياد در دنيا به ظرفيت 8500 مركز سرپايي، بستري و اقامتي كه سالانه 800 هزار نفر را تحت پوشش خدمات درماني قرار مي‌دهند از ديگر توفيقات نظام جمهوري اسلامي ايران طي 4 سال اخير در عرصه مبارزه با مواد مخدر محسوب مي‌شوند.
با این وجود حاشیه شهر، اعتیاد و مابقی آسیب‌هایی که پس مبتلا شدن فرد به اعتیاد دامن می‌زند، چهره شهر را پوشانده است. بقول قدیمی‌ها یک دست صدا ندارد و احساس مسئولیت و اهمیت دادن به مسئولیت اجتماعی و فردی می‌تواند تسکینی برای این درد باشد. زدودن اعتیاد از صورت شهر، فرهنگ‌سازی و بستر آماده می‌خواهد، تلاش و همکاری همه جانبه.
گزارشی از نیلوفر اقبال