درهای اشتغال برای معلولین باز می‌شود!
این روزها آنچه بيشتر از هر چيز ديگری خودنمايي مي‌کند وجود بيکاري و تلاش انسان‌ها براي يافتن کار است. در حال حاضر ميليون‌ها نفر در سراسر دنيا بيکار يا نيمه‌بيکار هستند و متأسفانه با گذشت زمان بر تعداد آنها افزوده مي‌شود. از این موضوع که بگذریم به بیکاری میان اقشار مختلف جامعه می‌رسیم. معلولین یکی از قشرهای مهم جامعه هستند که در بیکاری آنان در آمارهای رسمی بیش از پیش به چشم می‌آید. خيلي از افراد تصور درستي از يک فرد معلول ندارند و فکر مي‌کنند معلول کسي است که روي ويلچر مي‌نشيند و قادر به انجام هيچ کاري نيست، ولي حضور معلولان در عرصه‌هاي مختلف و انجام کارهايي که گاه افراد غيرمعلول نيز قادر به انجام آن نيستند خلاف اين مدعا را ثابت مي‌کند. این افراد حالا پا به عرصه رقابت گذاشته و پا به پای سایر افراد جامعه تحصیل می‌کنند و قله‌های علم و دانش را فتح می‌کنند. از تحصیل معلولین که بگذریم به اشتغال آنها می‌رسیم. چند روز پیش جمعی از مدیران و کارشناسان ستادی بهزیستی خراسان رضوی و عده‌ای از رؤسای بهزیستی شهرستان‌های استان، در یک کارگاه آموزشی شرکت کردند که موضوع آن، نقش استارتاپ‌ها در اشتغال‌یابی مددجویان بود.
این کارگاه که برای نخستین بار در سطح استان‌های کشور در خراسان رضوی برگزار می‌شد، حاصل تلاش مدیران بهزیستی منطقه‌ی 2 کشور شامل استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی بود.
در این کارگاه، یک مهندس فناوری اطلاعات، نحوه‌ی تشکیل یک استارتاپ، ارتباط استارتاپ‌ها با اشتغال جامعه‌ی هدف بهزیستی، جزئیات برنامه‌ی استارتاپ، استارتاپ ویکند و جوانب راه‌اندازی مدل‌های کسب و کار نوپا را برای حاضران در کارگاه تشریح کرد.
این کارگاه، در راستای آشنایی مدیران و کارشناسان بهزیستی با دنیای فناوری اطلاعات و مدل‌های کسب و کار نوپا به منظور بهره‌گیری از این روش‌های نوین در جهت اشتغال مددجویان برپا شده بود.
آرش ماهر، ارائه دهنده این جلسه‌ی آموزشی، در حاشیه‌ی کارگاه به خبرنگاران گفت: استارتاپ به معنای ایجاد یک سازمان موقت برای جستجوی یک مدل تجاری یا مدل کسب و کار مقیاس پذیر و پایدار است.
وی افزود: استارتاپ‌ها در واقع ایده‌هایی دارند که منجر به شروع یک کسب و کار پر رونق می‌شود. در واقع استارتاپ‌ها مشکلات را شناسایی و با راه حل‌های ساده و کم‌هزینه، این مشکلات را حل می‌کنند و در همان حال از محل این راه حل‌ها کسب درآمد می‌کنند که منجر می‌شود به مدل‌های کسب و کار جدید و پایدار.
وی با بیان اینکه کشور ما چند سالی است که دارد به سمت خصوصی‌سازی می‌رود و در سال‌های اخیر اتفاقات خوبی در این زمینه افتاده گفت: در حال حاضر شرکت‌های خصوصی خوبی داریم که در کارآفرینی فعالیت می‌کنند و یکی از مهم‌ترین اتفاقات، حمایت دانشگاه‌ها و صندوق‌های کارآفرینی از این تشکل‌ها است.
ماهر گفت: چون رشته فن‌آوری اطلاعات در ایران تازه رونق گرفته و از طرفی نفوذ اینترنت در ایران در مقایسه با بسیار کشورها زیاد است در نتیجه، 90 درصد استارتاپ‌ها به سمت کارآفرینی اینترنتی و فناوری اطلاعات رفته اما این به معنای محدودیت استارتاپ‌ها به این موضوع نیست اما خبر خوب آن است که چون عمر فناوری هیچ وقت تمام نمی‌شود عمر استارتاپ‌ها هم همیشگی است.
وی یکی از نقاط قوت استارتاپ‌ها را راه‌اندازی پارک‌های علم و فناوری در سال‌های اخیر دانست و گفت: اینها استارتاپ‌ها را حمایت می‌کنند و خوشبختانه به تازگی آموزش و پرورش وارد این میدان شده و توسعه استارتاپ‌ها را جزو سیاست‌های خودش قرار داده و حتی قرار است این بحث وارد محتوای آموزشی مدارس شود.
وی با اشاره به ظرفیت استارتاپ‌ها در زمینه اشتغال معلولین گفت: تا کنون در زمینه اجتماعی، استارتاپ‌های فعال نداشته‌ایم و به این جهت، کار این بخش، هنوز بکر است و سازمان‌هایی مثل بهزیستی می‌توانند وارد این بحث شوند.
وی بیان داشت: امکانات اجتماعی و شهری در خور شأن معلولین نداریم و بهزیستی به عنوان شریک کلیدی معلولین می‌تواند وارد و استارتاپ‌های معلولین را مورد حمایت قرار دهد. برای تحقق استارتاپ‌ها در زمینه اشتغال معلولین، بهزیستی باید با دادن حمایت‌های دولتی و امکانات که معلولین خودشان بتوانند نیازهای خود را شناسایی و وارد پیاده سازی استارتاپ بشوند کمک کند.
ماهر گفت: همه کارها در استارتاپ بر خلاف سیستم سنتی اداری، سریع انجام می‌شود و مدل‌های کسب و کار سنتی و ارتباطات گذشته در استارتاپ‌ها جایی ندارد.
وی در زمینه عملیاتی کردن موضوع استارتاپ‌ها در اشتغال معلولین گفت: باید رویدادهای متعددی بگذاریم و معلولین بیایند شرکت کنند و برای اشتراک نظر و ارائه ایده همفکری کنند.
وی افزود: منابع مالی استارتاپ‌ها باید از طریق سازمان‌های سرمایه‌گذار و شرکای کلیدی هر بخش تقویت شود که در این زمینه، بهزیستی حرف اول را می‌زند اما ساختار تأمین منابع و حمایت معنوی باید تغییر کند.
وی اظهار داشت: استارتاپ‌ها همان‌قدر که هزینه دارد منافع ایجاد می‌کند و به طور قطع می‌شود گفت جریان درآمدی این کار برای بهزیستی بسیار بیشتر است زیرا با فعال شدن استارتاپ ها بهزیستی نیاز به استخدام معلولین و بکارگیری آنها در بخش کارگری ندارد.
مدرس کارگاه آموزشی استارتاپ‌ها گفت: معلولین با این روش خودشان می‌توانند برای خودشان شغل درست کنند و برای خودشان کسب درآمد کنند و وارد جامعه شوند.سطح انگیزه معلولین در حال حاضر پایین است زیرا احساس وابستگی مادی و نداشتن استقلال تصمیم و فکر، حس خوبی نیست.
وی ضمن تغییر ساختارهای کارآفرینی در بهزیستی گفت: باید یک بخش کارآفرینی برای معلولین درست شود که خود معلولین آن را مدیریت کنند. معلول باید حق انتخاب داشته باشد و خودش با مسائل روز جامعه و فناوری اطلاعات به صورت مستقیم درگیر شود.
وی با تأکید بر اینکه منظور از تغییر ساختار کارآفرینی، تزریق منابع نیست گفت: ساختار بهزیستی در قسمت کارآفرینی باید کلا متحول شود و اگر بشود با مراکز خصوصی وارد کار شوند و از پارک‌های فناوری کمک بگیرند که این امر گام فوقَ‌العاده‌ای در جهت تحقق این موضوع است.
وی گفت: اشتغال معلولین به شیوه کارگری، بازگشت زیادی دارد اما اشتغال کارآفرینی بازگشت ندارد. معلولین الان احساس سرباری داردند و وابستگی مالی هر لحظه آنها را دچار تشویش می‌کند.
این حس که من می‌توانم به دیگران کمک کنم این یک حس فوق العاده است که در حال حاضر مغفول است اما در استارتاپ‌ها این حس زنده می‌شود.
وی با بیان اینکه هزینه در استارتاپ‌ها به نسبت درآمد، بسیار ناچیز است گفت: تغییر ساختار، بیشتر در بخش‌های اجرایی است نه منابع. داوطلب‌هم زیاد است و اگر بهزیستی مقدمات را فراهم کند این داوطلبان با حمایت معنوی می‌توانند به صورت گسترده وارد کار شوند.
وی تأکید کرد: اول، باید فرهنگ‌سازی از داخل بهزیستی آغاز شود یعنی مدیران و سطوح کارشناسی به این امر کاملا آگاهی یابند و سپس این آگاهی باید به همه پرسنل منتقل شود و در نهایت به معلولین برسد و همه آماده اجرای این برنامه باشند.
استارتاپ‌ها اگر به درستی شناخته و مورد بهره‌گیری قرار گیرند تحول بزرگی در اشتغال معلولین جوان و تحصیل‌کرده که اکنون در زمره بیکاران قرار دارند ایجاد می‌کند و آنها را به یک گروه کارآفرین بزرگ و مستقل تبدیل خواهد نمود.